Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 6 solutions are presented for free here. On this page, we have covered all the questions of chapter 6 – “संख्याज्ञानम्” and given their precise answers for free.

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 6
Subject | Sanskrit |
Class | 7th |
Chapter | 6. संख्याज्ञानम् |
Board | Bihar Board |
मौखिकः
प्रश्न 1. निम्नलिखितानां पदानाम् उच्चारणं कुरुत –
पञ्चाशत्, एकचत्वारिंशत्, त्रिंशत्, विंशतिः, ऊनत्रिंशत्, चत्वारिंशत्, पञ्चविंशतिः, षट्त्रिंशत्, पञ्चपञ्चाशत्, चतुर्विंशतिः, अष्टविंशतिः, त्रयस्त्रिंशत्
उत्तराणि- उच्चारण छात्रं स्वयं करें।
प्रश्न 2. एकविंशतेः पञ्चाशत यावत संख्याः वदत ।
नोट- 21 से 50 तक की संख्या बोलें।
लिखितः
प्रश्न 3. निम्नलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तरम् एकपदेन लिखत
- एकस्मिन् वर्षे कति मासाः भवन्ति ?
- अस्माकं देशे सम्प्रति कति राज्यानि सन्ति ?
- जनवरी-मासे कियन्तः दिवसाः भवन्ति ?
- कः त्रयोविंशतितमः तीर्थकरः अभवत् ?
- अस्माकं मुखे कियन्तः दन्ताः सन्ति ?
उत्तराणि-
- द्वादशः
- अष्टाविंशतिः
- एकत्रिंशत्
- पार्श्वनाथ:
- द्वित्रिंशत्
प्रश्न 4. एकविंशतेः आरभ्य त्रिंशत् यावत् संख्याः लिखत ।
उत्तराणि- 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30
प्रश्न 5. एकत्रिंशतः आरभ्य चत्वारिंशत् यावत् संख्याः लिखत ।
उत्तराणि- 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40
प्रश्न 6. एकचत्वारिंशतः आरभ्य पञ्चाशत् यावत् संख्याः लिखत।
उत्तराणि- 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50
प्रश्न 7. अधोलिखितान् अङ्कान् शब्देषु (अक्षरेषु) लिखत –
23, 27, 35, 46, 50, 38, 32, 25, 39, 31
उत्तराणि- त्रिविंशतिः, सप्तविंशतिः, पञ्चत्रिंशत, षड्चत्वारिंशत्, पञ्चाशत्, अष्टत्रिंशत्, द्वित्रिंशत्, पञ्चविंशतिः, ऊमचत्वारिंशत्, एकत्रिंशत् ।।
प्रश्न 8. पदमञ्जूषायाः पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत –
(एकत्रिंशत्, दिवसाः, अष्टाविंशतिः, सप्तविंशतिः, छात्राः)
उत्तराणि-
- आकाशे सप्तविंशतिः नक्षत्राणि सन्ति ।
- अस्माकं देशे अष्टाविंशतिः राज्यानि सन्ति ।
- मार्चमासे एकत्रिंशत् दिवसाः भवन्ति ।
- अस्माकं वर्गे चत्वारिंशत् छात्राः सन्ति ।
- एकस्मिन् मासे त्रिंशत् दिवसा: भवन्ति ।
प्रश्न 9. वचन-परिवर्तनं कुरुत –
एकवचनम् | बहुवचनम् |
(क) भवति | भवन्ति |
(ख) कथयति | कथयन्ति |
(ग) पठसि | पठथ |
(घ) गच्छामि | गच्छामः |
(ङ) अस्ति | सन्ति |
(च) असि | स्त |
(छ) धारयति | धारयन्ति |
(ज) विकसति | विकसन्ति |
प्रश्न 10. सत्यम् असत्यम् वा लिखत –
यथा- अस्माकं मुखे पञ्चाशत् दन्ताः सन्ति । – असत्यम्
- अगस्तमासे एकत्रिंशत् दिवसाः भवन्ति ।-सत्यम्
- आकाशे चतुर्विंशतिः नक्षत्राणि सन्ति ।-असत्यम्
- जुलाई-मासे त्रिंशत् दिवसाः भवन्ति ।-असत्यम्
- फरवरी-मासे त्रिंशत् दिवसाः भवन्ति ।-असत्यम्
- पार्श्वनाथ: त्रयोविंशतितमः तीर्थंकरः आसीत् ।- सत्यम्
प्रश्न 11. सुमेलनं कुरुत –
(क) पुष्पाणि | (v) विकसन्ति |
(ख) तीर्थंकर : | (iv) पार्श्वनाथ |
(ग) मुखे | (iii) दन्ताः |
(घ) आकाशे | (ii) नक्षत्राणि |
(ङ) पुस्तके | (i) पृष्ठाः |
प्रश्न 12. अधोलिखितानां संख्यानाम् आरोहक्रम लिखत –
- द्वाविंशतिः
- एकविंशतिः
- पञ्चविंशतिः
- चतुर्विंशतिः
- सप्तविंशतिः
- त्रयोविंशतिः
- अष्टाविंशतिः
- त्रिंशत्न
- वविंशतिः
- षड्विंशतिः
उत्तराणि-
- एकविंशतिः
- द्वाविंशतिः
- त्रयोविंशतिः
- चतुर्विंशतिः
- पञ्चविंशतिः
- षडविंशतिः
- सप्तविंशतिः
- अष्टाविंशतिः
- नवविंशतिः
- त्रिंशत् ।
प्रश्न 13. निम्नलिखितानां संख्यानाम् अवरोहक्रम लिखत –
- एकत्रिंशत्त्र
- यस्त्रिंशत्द्वा
- त्रिंशतः पञ्चत्रिंशत
- षत्रिंशत
- ऊनचत्वारिंशत
- चत्वारिंशत्द्वा
- चत्वारिंशत
- चतुश्चत्वारिंशत्ज
- यश्चत्वारिंशत्ष
- ट्चत्वारिंशत्ऊ
- नपञ्चाशत्प
- ञ्चाशत् ।
उत्तराणि-
- पञ्चाशत्ऊ
- नपञ्चाशत्ष
- ट्चत्वारिंशत्च
- तुश्चत्वारिंशत्त्र
- यश्चत्वारिंशत्द्वा
- चत्वारिंशत्ऊ
- नचत्वारिंशत्ष
- ट्त्रिंशत्प
- ञ्चत्रिंशत्त्र
- यस्त्रिंशत्द्वा
- त्रिंशत्ए
- कत्रिंशत् ।