Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 2 Solutions – कूर्मशशककथा

Are you searching for Bihar Board Class 7 Sanskrit chapter 2 solutions? Get our free guide on this chapter. On this page, we have shared the complete question answer of chapter 2 – “कूर्मशशककथा” for free.

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 2

Subject	Sanskrit
Class	7th
Chapter	2. कूर्मशशककथा
Board	Bihar Board

मौखिकः

प्रश्न (1) निम्नलिखितानां पदानाम् अर्थं वदत –

(अरण्ये, कूर्मः, शशकः, परस्परम्, मन्थरगतिः, दीर्घकालम्, शनै:-शनैः, निरन्तरम्, एकदा )
उत्तराणि-

1. अरण्ये – वन में
2. कूर्मः – कछुआ
3. शशक: – खरगोश
4. परस्परम् – आपस में
5. मन्थरगतिः – धीमी गति वाला
6. दीर्घकालम् – बहुत समय तक
7. शनैः शनैः – धीरे-धीरे
8. निरन्तरम् – लगातार
9. एकदा – एकबार

प्रश्न (2) इमानि पदानि पठत –

1. अभवत् – अभवताम् – अभवन्
2. अपठत् – अपठताम् – अपठन्
3. गच्छेताम् – गच्छेयुः – गच्छेयुः
4. वदेत् – वदेताम् – वदयुः

नोट :-छात्र स्वयं पढ़ें ।

लिखितः

प्रश्न (3) निम्नलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तम एकवाक्येन लिखत –

1. कस्मिन् अरण्ये एकः कूर्मः निवसति स्म ?
2. शशक: कस्य मित्रम् आसीत् ?
3. परस्परम् आलापेन तयोः मित्रता कीदृशी जाता ?
4. कः विजयी अभवत् ?
5. कः शनैः शनैः चलति ?
6. तीव्रया गत्या क: चलति ?
7. कुर्मः कीदृशः आसीत् ?

उत्तराणि-

1. चम्पारण्ये एकः कूर्म: निवसति स्म ?
2. शशक; कूर्मस्य मित्रम् आसीत् ?
3. परस्परम् आलापेन तयोः मित्रता दृढ़ा जाता ?
4. कूर्मः विजयी अभवत् ?
5. कूर्मः शनैः शनैः चलति ?
6. तीव्रया गत्या शशकः चलति ?
7. कूर्मः नियमपालकः सदापरिश्रमी च आसीत् ?

प्रश्न (4) मञ्जूषायाः उचितपदानि चित्वा वाक्यानि पूरयत

(दृढा, कूर्मः, कार्य, परिश्रमी, लज्जितः)

1. चम्पारणे सरोवरे कः …कूर्मः…निवसति स्म ।
2. परस्परम् आलापेन तयोः मित्रता …दृढ़ा…जाता ।
3. कूर्म; नियमस्य पालक: सदा …परिश्रमी……च आसीत् ।
4. शशक: …लज्जितः…. जातः । ।
5. निरन्तरं श्रमेण असम्भवम् अपि …कार्य … सम्भवति ।

प्रश्न (5) सुमेलनं कुरुत –

उत्तराणि-

‘अ’	‘आ’
(क) शशक :	(iv) खरगोश
(ख) कूर्मः	(v) कछुआ
(ग) श्रमेण	(i) मेहनत से
(घ) दीर्घकालम्	(ii) बहुत समय तक
(ङ) अरण्ये	(vi) जंगल में
(च) सरोवर:	(iii) तालाब

प्रश्न (6) निम्नलिखितानां पदानां बहुवचनं लिखत –

उत्तराणि –

1. गच्छति – गच्छन्ति
2. करोति – कुर्वन्ति
3. पठति – पठन्ति
4. पश्यामि – पश्यामः
5. गमिष्यामि – गमिस्यांव:
6. चलसि – चलथ
7. सम्भवति – सम्भवन्ति

प्रश्न (7) क्त / क्त्वा प्रत्ययप्रयोगेण रिक्तस्थानानि पूरयत –

उत्तराणि –

प्रश्न (8) संस्कृत अनुवादं कुरुत –

1. मैं साइकिल से (द्विचक्रिकया) घर जाता हूँ।
2. हम दोनों धीरे-धीरे (शनैः-शनैः) उद्यान में टहलते हैं । (अट् = टहलना)
3. हमलोग संस्कृत लिखते हैं ।
4. खरगोश तेज दौड़ता है ।
5. कछुआ धीरे-धीरे चलता है।
6. भारत में छह ऋतुएँ होती हैं।
7. वसन्त ऋतुओं का राजा है ।

उत्तराणि-

1. अहं द्विचक्रिकया गृहं गच्छामि ।
2. वयं शनैः शनैः उद्याने अटावः ।
3. वयं संस्कृतं लिखामः ।
4. शशक : तीव्र धावति ।
5. कुर्मः शनैः शनैः गच्छति ।
6. भारते षड् ऋतवः भवन्ति ।
7. ऋतूणाम् राजा वसन्तः अस्ति ।

प्रश्न (9) अधोलिखितानां पदानां प्रयोगेण वाक्यानि रचयत –

(एकत्र, उपान्ते, तत्र, विरम्य, प्रापयामि)

1. उत्तराणि = एकत्र-वयं एकत्र तिष्ठामः ।।
2. उपान्ते = वनस्य उपान्तं नदी बहति ।
3. तत्र = तत्र बालकः खेलति ।।
4. विरम्य = मार्गे विरम्य सः

प्रश्न (10) पदानि योजयित्वा लिखत –

उत्तराणि –

1. अहम् + एव = अहमेव
2. असम्भवम् + अपि = असम्भवमपि
3. पूर्वम् + एव = पूर्वमेव
4. सत्यम् + उक्तम् = सत्यमुक्तम्
5. अहम् + अस्मि = अहमस्मि

प्रश्न (11) अधोलिखितवाक्येषु ‘सत्यम्’ ‘असत्यम्’ वा लिखत

उत्तराणि –

1. सरोवरे शशकः निवसति l (असत्यम्)
2. परस्परम् आलापेन तयोः मित्रता जाता । (सत्यम्)
3. कूर्मः मार्गे विरम्य चलितः । (असत्यम्)
4. शशक: तीव्रया गत्या अचलत् । (सत्यम्)
5. शशकः निरन्तरं श्रमेण विजयी अभवत्। (असत्यम्)

Other Chapter Solutions
Chapter 1 Solutions – वन्दना
Chapter 2 Solutions – कूर्मशशककथा
Chapter 3 Solutions – ऋतुपरिचयः
Chapter 4 Solutions – स्वतन्त्रता-दिवसः
Chapter 5 Solutions – प्रहेलिकाः
Chapter 6 Solutions – संख्याज्ञानम्
Chapter 7 Solutions – दीपोत्सवः
Chapter 8 Solutions – वसुधैव कुटुम्बकम्
Chapter 9 Solutions – सुभाषितानि
Chapter 10 Solutions – दिनचर्या
Chapter 11 Solutions – डॉ. भीमरावः अम्बेदकरः
Chapter 12 Solutions – अरण्यम्
Chapter 13 Solutions – परिहास-कथा
Chapter 14 Solutions – बोधगया