Bihar Board Class 7 Sanskrit chapter 1 solutions are presented on this page. This is our free guide that gives you the complete question and answer of chapter 1 – “वन्दना” from Sanskrit Amrita Bhag 2.
Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 1
Subject | Sanskrit |
Class | 7th |
Chapter | 1. वन्दना |
Board | Bihar Board |
मौखिकः
प्रश्न (1) उच्चैः वदत –
प्रश्न (क)
- नमामि – नमाव: – नमामः
- वदामि – वदाव: – वदामः
- स्मरामि – स्मराव: – स्मरामः
प्रश्न (ख)
- पालकाय पालकाभ्याम् पालकेभ्यः
- विनाशाय विनाशाभ्याम् विनाशेभ्यः
- विशालाय विशालाभ्याम् विशालेभ्यः
नोट :- छात्र स्वयं ऊँचे स्वर में बोलने का अभ्यास करें।
प्रश्न (2) श्लोकान् सस्वरं गायत।
नोट :- छात्र श्लोकों को गाएँ ।
लिखितः
प्रश्न (3) श्लोकांशान् लिखत –
(क) प्रसादे यस्य ……….. विपत्तिः ……….. तथा ।
…………. विशालाय ……………. परमात्मने ।।
(ख) नमामि देवं ……………….तत्कार्यजगत्स्व रूपम् ।
…………………. तद् वाचक-शब्दवृन्दम्
महेश्वरं ………….. |
उत्तराणि –
(क) प्रसादे यस्य सम्पत्तिः विपत्तिः कोपेन तथा ।
नमस्तस्मै विशालाय शिवाय परमात्मने ॥
(ख) नमामि देवं जगदीशरूपं स्मरामि रम्यं च जगत्स्वरूपम्
वदामि तद् वाचक-शब्दवृन्दम् महेश्वरं देवगणरगम्यम् ॥
प्रश्न (4) उत्तराणि लिखत –
- शिवस्य प्रसादात् किम् मिलति ?
- कस्य कोपने विपत्तिः लभ्यते ?
- जगत् कीदृशम् अस्ति ?
- संसारस्य विनाशं कः करोति ?
- प्राणिनां पालनं कः करोति ?
उत्तराणि-
- शिवस्य प्रसादात् सम्पत्तिः मिलति ।
- शिवस्य कोपेन विपत्तिः लभ्यते ।
- जगत् रम्यं अस्ति ।
- संसारस्य विनाशं विश्वरूपः परमात्मा करोति । ।
- प्राणिनां पालनं परमात्मा करोति ।
प्रश्न (5) सुमेलितं कुरुत –
उत्तर-
1. सुखम् | (iv) दुःखम् |
2. सत्यम् | (v) मिथ्या |
3. विपत्तिः | (i) सम्पत्तिः |
4. जन्म | (vi) विनाशः |
5. प्रसाद: | (iii) कोपनम् |
6.दानम् | (ii) ग्रहणम् |
प्रश्न (6) रिक्तस्थानानि पूरयत –
- शिवाय …नमः……
- ……गणेशाय…………….. नमः ।
- …सरस्वत्यै………. नमः ।
- जगदीशं …नमामि …..l
- मातरं ……नमामि……।
- …कृष्णं…… स्मरामि ।
- …तस्मै …….. नमः |
प्रश्न (7) सन्धिविच्छेदं कुरुत –
उत्तराणि
1. यथा यद्यपि | यदि + अपि |
2. नमस्तस्यै | नमः + तस्यै |
3. धर्मात्मा | धर्म + आत्मा |
4. गच्छाम्यहम् | गच्छामि + अहम् |
5. जगदीश्वर: | जगत् + ईश्वरः |
6. नमस्कारः | नमः + कारः |
7. गणेश: | गण े + ईश |
8. सदैव | सदा + एव |
प्रश्न (8) वाक्यानि रचयत –
1. गच्छामि – | अहं विद्यालयं गच्छामि । |
2. यूयम् – | यूयम् गृहं गच्छथ | |
3. विद्यालयात् – | छात्र: विद्यालयात् आगच्छति । |
4. देवम् – | अहं देवं स्मरामि । |
5. वृक्षेषु – | वृक्षेषु फलानि सन्ति । |
प्रश्न (9) पाठभिन्नं श्लोकमेकं स्वस्मरणेन लिखत –
उत्तराणि –
- त्वमेव माता च पिता त्वमेव
- त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव ।
- त्वमेव विद्याद्रविणं त्वमेव
- त्वमेव सर्वं मम देव देव ।
प्रश्न (10) संस्कृते अनुवादं कुरुत ।
- वह पिता को प्रणाम करता है ।
- वे दोनों धन प्राप्त करते हैं ।
- वे सब सत्य बोलते हैं ।
- तुम वेद पढ़ते हो।
- देवता को (देवाय) नमस्कार है ।
- तुम दोनों विद्यालय जाते हो ।
- तुमलोग कार्य करते हो ।
उत्तराणि-
- सः पितरं प्रणमति ।
- तौ धनं प्राप्नुवन्तः ।
- ते सत्यं वदन्ति ।
- त्वं वेदं पठसि ।
- देवाय: नमः ।
- युवा विद्यालयं गच्छतः ।
- यूयं कार्यं कुरूथ ।