UP Board class 6 Sanskrit chapter 9 solutions are presented for free on this page. Students can our guide below to enhance their understanding with the chapter 9 – “नील-शृगालः” and its exercise.
UP Board Class 6 Sanskrit Chapter 9 Solutions
| Subject | Sanskrit |
| Class | 6th |
| Chapter | 9. नील-शृगालः |
| Board | UP Board |
प्रश्न 1. उच्चारणं कुरुत
उत्तर – विद्यार्थी शिक्षक की सहायता से स्वयं करें।
प्रश्न 2. एकपदेन उत्तरत
(क) शृगालः कुत्र वसति स्म?
उत्तर – कस्मिचिद् अरण्ये।
(ख) तस्य आधिपत्यं के स्वीकृतवन्तः?
उत्तर – अरण्यवासिनः।।
(ग) सर्वे शृगालाः सायंकाले किम् अकुर्वन्? ।
उत्तर – महारावम् । ।
(घ) सिंहः कं हतवान्?
उत्तर – नीलशृगालम् ।
प्रश्न 3. एकवाक्येन उत्तरत
(क) नीलवर्णः शृगालः किम् अचिन्तयत?
उत्तर– नीलवर्णः शृगालः अचिन्तयत्- अहमूइदानीम् उत्तमवर्णः, तदाहं स्वकीयोत्कर्ष किं न साधयामि।
(ख) वृद्ध शृगालेन किं प्रतिज्ञातमृ?
उत्तर– वृद्ध शृगालेन प्रतिज्ञातम्- यथा अयं व्याघ्रादिभिः परिचितो भवति तथा उपायं करिष्यामः।
(ग) नीलवर्णः शृगालः किम् उक्तवान्?
उत्तर– नीलवर्णः शृगालः उक्तवान्- माँ भगवती वन देवता स्वहस्तेन अरण्यराज्ये अभिषिक्तवती । तद्यारभ्य अरण्ये अस्मदाज्ञया व्यवहारः कार्यः ।।
प्रश्न 4. मजूषातः पदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयेत (पूर्ति करके) –
(क) कस्मिंश्चिद् अरण्ये एकः शृगालः वसति स्म।
(ख) सं रजकस्य नीलभाण्डे पतितः।।
(ग) भगवती वनदेवता स्वहस्तेन अरण्यराज्ये अभिषिक्तवती।
(घ) य स्वभावोहि यस्यस्ति स नित्यं दुरतिक्रमः।।
प्रश्न 5. वाक्यानि रचयत
उत्तर –
प्रतिवसति स्म – एकः शृगालः प्रतिवसतिस्म।
महारावम् – सायंकाले सर्वे तत्र सम्मिल्य एकदैव महारावम् अकुर्वन् ।
शनैः–शनैः – शनैः शनैः नीलशृगालः स्वजातीयान् दूरीकृतवान् ।
नीलभाण्डे – एकः शृगालः स्वजातीयान् दूरीकृतवान् ।
प्रश्न 6. संस्कृतभाषायाम् अनुवादं कुरुत (करके)
(क) एक बार वह नील के पात्र में गिर गया। |
एकदा सः नीलभाण्डे पतितः।
(ख) सभी वनवासियों ने उसका आधित्य स्वीकार कर लिया।
सर्वे अरण्यवासिनः तस्य आधिपत्यं स्वीकृतवन्तः।
(ग) सभी ऊँची आवाज करन लगे।
सर्वे महारावम् अकुर्वन् ।।
