Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 7 Solutions – त्रिवर्णः ध्वजः (New Book)

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 7 Solutions from New Book is available here. Get all question answers of chapter 7 – “त्रिवर्णः ध्वजः” with easy hindi explanation.

यह पाठ हमारे राष्ट्रीय ध्वज तिरंगे के महत्व, रंगों का प्रतीकात्मक अर्थ, और उसमें स्थित अशोक चक्र का विवरण देता है। इसमें स्वतंत्रता संग्राम के दौरान ध्वज का महत्व और इसे लेकर भारतीयों की भावना को भी दर्शाया गया है। पाठ राष्ट्रप्रेम, एकता और गर्व की भावना जाग्रत करता है।

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 7 Solutions new book

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 7 Solutions

SubjectSanskrit
Class7th
Chapter7. त्रिवर्णः ध्वजः
BoardBihar Board

1. शुद्धकथनस्य समक्षम् ‘आम्’ अशुद्धकथनस्य समक्षं ‘न’ इति लिखत-

(सही कथन के सामने ‘आम्’ और गलत कथन के सामने ‘न’ लिखिए)

(क) अस्माकं राष्ट्रस्य ध्वजे त्रयः वर्णाः सन्ति। (हमारे देश के ध्वज में तीन रंग हैं।)

उत्तर: आम्

(ख) ध्वजे हरितवर्णः शान्तेः प्रतीकः अस्ति। (ध्वज में हरा रंग शांति का प्रतीक है।)

उत्तर: न

(ग) ध्वजे केशरवर्णः शक्त्याः सूचकः अस्ति। (ध्वज में केसरिया रंग शक्ति का सूचक है।)

उत्तर: आम्

(घ) चक्रे त्रिंशत् अराः सन्ति। (चक्र में तीस तीलियाँ हैं।)

उत्तर: न

(ङ) चक्रं प्रगतेः द्योतकम्। (चक्र प्रगति का प्रतीक है।)

उत्तर: आम्

2. अधोलिखितेषु पदेषु प्रयुक्तां विभक्तिं वचनं च लिखत-

(नीचे लिखे शब्दों में प्रयुक्त विभक्ति और वचन लिखिए)

उत्तर:

पदानिविभक्ति:वचनम्‌
यथा- त्रयाणाम्‌षष्ठीबहुवचनम्‌
समृद्धे:षष्ठीएकवचनम्
वर्णानाम्‌षष्ठीबहुवचनम्‌
उत्साहस्यषष्ठीएकवचनम्
नागरिकै:तृतीयाबहुवचनम्‌
सातित्त्वकतायाःषष्ठीएकवचनम्
प्राणानाम्‌षष्ठीबहुवचनम्‌
सभायाम्सप्तमीएकवचनम्

3. एकपदेन उत्तरत-

(एक शब्द में उत्तर दीजिए)

(क) अस्माकं ध्वजे कति वर्णाः सन्ति? (हमारे झंडे में कितने रंग हैं?)

उत्तर: त्रयः (तीन)

(ख) त्रिवर्णे ध्वजे शक्त्याः सूचकः कः वर्णः? (तीन रंगों वाले झंडे में शक्ति का सूचक कौनसा रंग है?)

उत्तर: केशरवर्णः (केसरिया रंग)

(ग) अशोकचक्रं कस्य द्योतकम् अस्ति? (अशोक चक्र किसका प्रतीक है?)

उत्तर: प्रगतेः (प्रगति का) न्यायस्य च (और न्याय का)

(घ) त्रिवर्णः ध्वजः कस्य प्रतीकः? (तीन रंगों वाला झंडा किसका प्रतीक है?)

उत्तर: स्वाधीनतायाः राष्ट्रगौरवस्य च (स्वतंत्रता और राष्ट्रीय गौरव का)

4. एकवाक्येन उत्तरत-

(एक वाक्य में उत्तर दीजिए)

(क) अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः कस्य सूचकः अस्ति? (हमारे झंडे का सफेद रंग किसका सूचक है?)

उत्तर: अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः सात्विकतायाः शुचितायाः च सूचकः अस्ति। (हमारे झंडे का सफेद रंग सात्विकता और पवित्रता का सूचक है।)

(ख) अशोकस्तम्भः कुत्र अस्ति? (अशोक स्तंभ कहाँ है?)

उत्तर: अशोकस्तम्भः सारनाथे अस्ति। (अशोक स्तंभ सारनाथ में है।)

(ग) त्रिवर्णध्वजस्य उत्तालनं कदा भवति? (तिरंगे झंडे का फहराना कब होता है?)

उत्तर: त्रिवर्णध्वजस्य उत्तालनं स्वतंत्रतादिवसे गणतंत्रदिवसे च भवति। (तिरंगे झंडे का फहराना स्वतंत्रता दिवस और गणतंत्र दिवस पर होता है।)

(घ) अशोकचक्रे कति अराः सन्ति? (अशोक चक्र में कितने तीलियाँ हैं?)

उत्तर: अशोकचक्रे चतुर्विंशतिः अराः सन्ति। (अशोक चक्र में चौबीस तीलियाँ हैं।)

5. अधोलिखितवाक्येषु रेखाङ्कितपदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-

(नीचे लिखे वाक्यों में रेखांकित पदों के आधार पर प्रश्न बनाइए)

(क) अस्माकं त्रिवर्णध्वजः विश्वविजयी भवेत्।
(हमारा तिरंगा झंडा विश्व विजयी हो।)

उत्तर: कः विश्वविजयी भवेत्? (क्या विश्व विजयी हो?)

(ख) स्वधर्मात् प्रमादं वयं न कुर्याम।
(हम अपने धर्म से प्रमाद न करें।)

उत्तर: स्वधर्मात् किम् वयं न कुर्याम? (अपने धर्म से हम क्या न करें?)

(ग) एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां सद्बुद्धेः सत्फलम्।
(यह सब हमारे नेताओं की अच्छी बुद्धि का अच्छा फल है।)

उत्तर: एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां कस्याः सत्फलम्? (यह सब हमारे नेताओं की किसका अच्छा फल है?)

(घ) शत्रूणां समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत्।
(शत्रुओं के सामने विजय निश्चित हो।)

उत्तर: केषाम् समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत्? (किनके सामने विजय निश्चित हो?)

6. उदाहरणानुसारं समुचितैः पदैः रिक्तस्थानानि पूरयत-

(उदाहरण के अनुसार उचित शब्दों से रिक्त स्थान भरिए)

उत्तर:

शब्दाःविभक्तिःएकवचनम्‌द्विवचनम्‌बहुवचनम्‌
यथा – पट्टिकाषष्ठीपट्टिकायाःपट्टिकयोःपट्टिकानाम्
अग्निशिखासप्तमीअग्निशिखायाम्‌अग्निशिखयोःअग्निशिखासु
सभाचतुर्थीसभायैसभाभ्याम्‌सभाभ्यः
अहिंसाद्वितीयाअहिंसाम्‌अहिंसेअहिंसाः
सफलतापञ्चमीसफलतायाःसफलताभ्याम्सफलताभ्यः
सूचिकातृतीयासूचिकयासूचिकाभ्याम्सूचिकाभिः

7. समुचितमेलनं कृत्वा लिखत-

(उचित मिलान करके लिखिए)

उत्तर:

केशरवर्णःशौर्यस्य त्यागस्य च सूचकः।
(शौर्य और त्याग का सूचक है।)
हरितवर्णःसुषमायाः उर्वरतायाः च सूचकः।
(सुषमा और उर्वरता का सूचक है।)
अशोकचक्रम्प्रगतेः न्यायस्य च प्रवर्तकम्।
(प्रगति और न्याय का प्रवर्तक है।)
त्रिवर्णः ध्वजःस्वाधीनतायाः राष्ट्रगौरवस्य च प्रतीकः।
(स्वतंत्रता और राष्ट्रीय गौरव का प्रतीक है।)
त्रिवर्णध्वजस्य स्वीकरणं22 जुलाई 1947 तमे वर्षे जातम्।
(22 जुलाई 1947 को हुआ।)
Other Chapters
1. सुभाषितानि (New Book)
2. दुर्बुद्धिः विनश्यति (New Book)
3. स्वावलम्बनम् (New Book)
4. पण्डिता रमाबाई (New Book)
5. सदाचारः (New Book)
6. सङ्कल्पः सिद्धिदायकः (New Book)
7. त्रिवर्णः ध्वजः (New Book)
8. अहमपि विद्यालयं गमिष्यामि (New Book)
9. विश्वबन्धुत्वम् (New Book)
10. समवायो हि दुर्जयः (New Book)
11. विद्याधनम् (New Book)
12. अमृतं संस्कृतम् (New Book)
13. लालनगीतम् (New Book)

Leave a Comment

WhatsApp Icon
X Icon