Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 12 Solutions – अमृतं संस्कृतम् (New Book)

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 12 Solutions from New Book is available here. Get all question answers of chapter 12 – “अमृतं संस्कृतम्” with easy hindi explanation.

इस पाठ में संस्कृत भाषा के महत्त्व और विशेषताओं का वर्णन किया गया है। संस्कृत संसार की सबसे प्राचीन और अधिकतर भाषाओं की जननी मानी जाती है। यह ज्ञान, विज्ञान और संस्कृति का भंडार है तथा कम्प्यूटर के लिए भी उपयुक्त भाषा है। संस्कृत के साहित्य में वेद, शास्त्र, पुराण और नीति-वचन जैसे जीवनोपयोगी विषय भरे हैं। इसलिए हमें संस्कृत भाषा का अध्ययन अवश्य करना चाहिए।

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 12 Solutions new book

Bihar Board Class 7 Sanskrit Chapter 12 Solutions

SubjectSanskrit
Class7th
Chapter12. अमृतं संस्कृतम्
BoardBihar Board

1. उच्चारण कुरुत-

(उच्चारण कीजिए)

उत्तर: स्वयं करने के लिए

2. प्रश्नानाम् एकपदेन उत्तराणि लिखत-

(प्रश्नों के एक शब्द में उत्तर लिखिए)

(क) का भाषा प्राचीनतमा? (कौन सी भाषा प्राचीनतम है?)

उत्तर: संस्कृतम्

(ख) शून्यस्य प्रतिपादनं कः अकरोत्? (शून्य का प्रतिपादन किसने किया?)

उत्तर: आर्यभटः

(ग) कौटिल्येन रचितं शास्त्रं किम्? (कौटिल्य द्वारा रचित शास्त्र कौन सा है?)

उत्तर: अर्थशास्त्रम्

(घ) कस्याः भाषायाः काव्यसौन्दर्यम् अनुपमम्? (किस भाषा का काव्य सौंदर्य अनुपम है?)

उत्तर: संस्कृतभाषायाः

(ङ) काः अभ्युदयाय प्रेरयन्ति? (कौन सी चीज़ें उन्नति की प्रेरणा देती हैं?)

उत्तर: सूक्तयः

3. प्रश्नानाम् उत्तराणि एकवाक्येन लिखत-

(प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में लिखिए)

(क) सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा का? (कंप्यूटर के लिए सबसे अच्छी भाषा कौन सी है?)

उत्तर: सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा संस्कृतम् अस्ति।
(कंप्यूटर के लिए सबसे अच्छी भाषा संस्कृत है।)

(ख) संस्कृतस्य वाङ्मयं कैः समृद्धमस्ति? (संस्कृत का साहित्य किससे समृद्ध है?)

उत्तर: संस्कृतस्य वाङ्मयं वेदैः, पुराणैः, नीतिशास्त्रैः, चिकित्साशास्त्रादिभिः च समृद्धमस्ति।
(संस्कृत का साहित्य वेद, पुराण, नीतिशास्त्र और चिकित्सा शास्त्र आदि से समृद्ध है।)

(ग) संस्कृतं किं शिक्षयति? (संस्कृत क्या सिखाती है?)

उत्तर: संस्कृतं शास्त्रं, दर्शनं, संस्कृतिं प्राचीनभारतीयज्ञानं च शिक्षयति।
(संस्कृत शास्त्र, दर्शन, संस्कृति और प्राचीन भारतीय ज्ञान सिखाती है।)

(घ) अस्माभिः संस्कृतं किमर्थं पठनीयम्? (हमें संस्कृत क्यों पढ़नी चाहिए?)

उत्तर: अस्माभिः संस्कृतं अवश्यमेव पठनीयं येन मनुष्यस्य समाजस्य च परिष्कारः भवेत्।
(हमें संस्कृत अवश्य पढ़नी चाहिए ताकि मनुष्य और समाज का सुधार हो सके।)

4. इकारान्त-स्त्रीलिङ्गशब्दरूपम् अधिकृत्य रिक्तस्थानानि पूरयत-

(इकारांत स्त्रीलिंग शब्दरूप के आधार पर रिक्त स्थानों को भरिए)

उत्तर:

शब्द (विभक्ति)एकवचनद्विवचनबहुवचन
गति (प्रथमा)गतिःगतीगतयः
मति (प्रथमा)मतिःमतीमतयः
बुद्धि (द्वितीया)बुद्धिम्बुद्धीबुद्धीः
प्रीति (द्वितीया)प्रीतिम्प्रीतीप्रीतीः
नीति (तृतीया)नीत्यानीतिभ्याम्नीतिभिः
शान्ति (तृतीया)शान्त्याशान्तिभ्याम्शान्तिभिः
मति (चतुर्थी)मत्यै/मतयेमतिभ्याम्मतिभ्यः
प्रकृति (चतुर्थी)प्रकृत्यै/प्रकृतयेप्रकृतिभ्याम्प्रकृतिभ्यः
कीर्ति (पञ्चमी)कीर्त्याः/कीर्तेःकीर्तिभ्याम्कीर्तिभ्यः
गीति (पञ्चमी)गीत्याः/गीतेःगीतिभ्याम्गीतिभ्यः
सूक्ति (षष्ठी)सूक्तेः/सूक्त्याःसूक्त्योःसूक्तीनाम्
कृति (षष्ठी)कृतेः/कृत्याःकृत्योःकृतीनाम्
धृति (सप्तमी)धृतौ/धृत्याम्धृत्योःधृतिषु
भीति (सप्तमी)भीतौ/भीत्याम्भीत्योःभीतिषु
मति (सम्बोधन)हे मते!हे मती!हे मतयः!

5. रेखाङ्कितानि पदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-

(रेखांकित पदों के आधार पर प्रश्न निर्माण कीजिए)

(क) संस्कृते ज्ञानविज्ञानयोः निधिः सुरक्षितोऽस्ति। (संस्कृत में ज्ञान और विज्ञान का निधि सुरक्षित है।)

उत्तर: कुत्र ज्ञानविज्ञानयोः निधिः सुरक्षितोऽस्ति? (कहाँ ज्ञान और विज्ञान का निधि सुरक्षित है?)

(ख) संस्कृतमेव सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा। (केवल संस्कृत ही कंप्यूटर के लिए सर्वोत्तम भाषा है।)

उत्तर: का सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा? (कौन सी भाषा कंप्यूटर के लिए सर्वोत्तम है?)

(ग) शल्यक्रियायाः वर्णनं संस्कृतसाहित्ये अस्ति। (शल्यक्रिया का वर्णन संस्कृत साहित्य में है।)

उत्तर: कस्याः वर्णनं संस्कृतसाहित्ये अस्ति? (किसका वर्णन संस्कृत साहित्य में है?)

(घ) वरिष्ठान् प्रति अस्माभिः प्रियं व्यवहर्तव्यम्। (वरिष्ठों के प्रति हमें प्रिय व्यवहार करना चाहिए।)

उत्तर: कान् प्रति अस्माभिः प्रियं व्यवहर्तव्यम्? (किनके प्रति हमें प्रिय व्यवहार करना चाहिए?)

6. उदाहरणानुसारं पदानां विभक्तिं वचनञ्च लिखत-

(उदाहरण के अनुसार पदों की विभक्ति और वचन लिखिए)

उत्तर:

पदानिविभक्तिःवचनम्
यथा – संस्कृतेषष्ठीएकवचनम्
गतिःप्रथमाएकवचनम्
नीतिम्द्वितीयाएकवचनम्
सूक्तयःप्रथमाबहुवचनम्
शान्त्यातृतीयाएकवचनम्
प्रीत्यैचतुर्थीएकवचनम्
मतिषुसप्तमीबहुवचनम्

7. यथायोग्यं संयोज्य लिखत-

(उचित जोड़े बनाकर लिखिए)

उत्तर:

कौटिल्येन (कौटिल्य द्वारा)अर्थशास्त्रं रचितम्। (अर्थशास्त्र लिखा गया)
चिकित्साशास्त्रे (चिकित्सा शास्त्र में)चरकसुश्रुतयोः योगदानम्। (चरक और सुश्रुत का योगदान)
शून्यस्य आविष्कर्ता (शून्य का आविष्कारक)आर्यभटः। (आर्यभट)
संस्कृतम् (संस्कृत)ज्ञानविज्ञानपोषकम्। (ज्ञान और विज्ञान को पोषित करने वाला)
सूक्तयः (सूक्तियाँ)अभ्युदयाय प्रेरयन्ति। (उन्नति के लिए प्रेरित करती हैं)
Other Chapters
1. सुभाषितानि (New Book)
2. दुर्बुद्धिः विनश्यति (New Book)
3. स्वावलम्बनम् (New Book)
4. पण्डिता रमाबाई (New Book)
5. सदाचारः (New Book)
6. सङ्कल्पः सिद्धिदायकः (New Book)
7. त्रिवर्णः ध्वजः (New Book)
8. अहमपि विद्यालयं गमिष्यामि (New Book)
9. विश्वबन्धुत्वम् (New Book)
10. समवायो हि दुर्जयः (New Book)
11. विद्याधनम् (New Book)
12. अमृतं संस्कृतम् (New Book)
13. लालनगीतम् (New Book)

Leave a Comment

WhatsApp Icon
X Icon